Arbeidsmiddelen zijn gereedschappen, machines en installaties die worden gebruikt bij het verrichten van werk. Voorbeelden zijn elektrisch aangedreven gereedschap, handgereedschappen, hijsmiddelen, meetmiddelen (gasmeter).

Het allerbelangrijkste t.a.v. het veilig gebruik van deze middelen is:

• Dat je als gebruiker deskundig en bevoegd bent om deze te gebruiken;
• Dat je deze vaardigheden ook waarmaakt.

Onderdeel van je deskundigheid is dat je regelmatig de keuringsdatum controleert die op het arbeidsmiddel is aangegeven.

Voor ieder gebruik voer je een visuele controle uit op slijtage of andere gebreken.

Gebreken zijn niet altijd zichtbaar en arbeidsmiddelen hebben ook periodiek onderhoud nodig. Een technisch gebrek kan afhankelijk van het arbeidsmiddel leiden tot verschillende veiligheidsrisico's zoals:

• het krijgen van een elektrische schok;
• het oplopen van brandwonden door kortsluiting in of bij het gereedschap;
• getroffen worden door wegvliegend / vallend materiaal;
• het ontstaan van te veel herrie;
• gegrepen worden door bewegende delen;
• blootgesteld worden aan gevaarlijke dampen;
• een ander of jezelf in gevaar brengen.

Vergeet niet dat het voor je eigen veiligheid en de veiligheid van een ander belangrijk is om met gekeurde arbeidsmiddelen te werken.

Het is tevens je eigen verantwoordelijkheid om regelmatig te controleren of het arbeidsmiddel waar je mee werkt gekeurd is. Een niet gekeurd arbeidsmiddel kan gevaarlijk zijn en letsel veroorzaken.

Wanneer er een arbeidsmiddel gerepareerd dient te worden, moet deze voorzien worden van een rood label. Dit arbeidsmiddel dan inleveren bij de materieelbeheerder. Deze kan de reparatie uitvoeren.

Op het arbeidsmiddel staat een uniek nummer b.v. K4718, K9508, RR1100, V208, E333, 001200, QR code of een RFID nummer, welke het nummer van het arbeidsmiddel aangeeft.  Bij twijfel maak geen gebruik van het arbeidsmiddel en vraag informatie bij de materieelbeheerder over de keuringsstatus via de code. Ook is het mogelijk gemaakt om dit via Ultimo (Materieelbeheerprogramma) op te vragen. 

    Voorbeeld keuringsstickers

 Voorbeeld code

 Voorbeeld QR-code

Om onzichtbare gebreken aan arbeidsmiddelen te voorkomen geldt voor bijna ieder arbeidsmiddel een keuringstermijn. Deze is over het algemeen door middel van een sticker aangegeven. Ook nieuw aangeschaft klein elektrisch gereedschap moet zijn voorzien van een geldige keuringssticker. Voorbeelden van te keuren materieel:

• Hijs- en hefgereedschappen;
• Driepoot;
• Valstopblok;
• Veiligheidsharnas;
• Elektrisch gereedschap;
• Adapters, Acculaders:
• Lampen;
• Kabelhaspel;
• Hijskranen en hijsmiddelen (hijsbanden, hijsogen etc.);
• Verdeelkasten.

Om keuringstermijnen niet te laten verlopen zijn er binnen het bedrijf systemen opgezet waarbij na de keuring op het arbeidsmiddel een sticker wordt aangebracht. Hierop staat de datum aangegeven wanneer het arbeidsmiddel weer gekeurd moet worden. Tevens is er een label met QR code en/of nummer aangebracht ter identificatie van het arbeidsmiddel.

Als gebruiker dien je ervoor te zorgen dat de keuringsdatum niet wordt overschreden.

Wat moet je doen?

• Controleer het arbeidsmiddel altijd vóór gebruik op zichtbare gebreken / beschadigingen. Meld een eventueel gebrek direct en gebruik het arbeidsmiddel niet.
• Indien er onduidelijkheden zijn over het veilig gebruik moet je het arbeidsmiddel niet gebruiken.
• Let vooral op bij de gasmeters of deze gekalibreerd zijn. Bij twijfel stop de werkzaamheden en informeer je leidinggevende!
• Indien er onduidelijkheden zijn over de bevoegdheid moet je het arbeidsmiddel niet gebruiken;
• Gebruik uitsluitend originele hulpstukken;
• Bedenk altijd dat het gebruik ook een ander niet in gevaar mag brengen;

Let ook op de volgende punten:

• De juiste werking van de beveiligingen;
• Aanwezigheid van een geldig keuringssticker.

Op sommige materialen (bv. steigers, hijsmiddelen) wordt alleen een kleurcodering met behulp van tape of verf aangebracht waaraan gezien kan worden in welk jaar dit materieel is gekeurd. Voor het jaar 2024 is dit de kleur GEEL.

Voor 2023 was deze kleur BLAUW.

Om voor de gebruiker van (hijs)gereedschap duidelijk te maken wanneer het betreffende middel weer gekeurd dient te worden, wordt als herkenning het IMO (International Maritime Organization) jaarkleurensysteem gebruikt: 
 
 

Dit is van toepassing op o.a.: tankgordels / steigers / hijsbanden / hijsmaterieel etc. 

Het arbeidsmiddel wordt in de kleur van het jaar geverfd / gemarkeerd.

Vergeet niet dat een Rood Label betekent dat het materieel afgekeurd is !! 

Hijsbanden 

Hijsbanden moeten, net als alle andere arbeidsmiddelen, jaarlijks gekeurd worden.

Wanneer hijsbanden gebruikt worden als "trekband" is dit echter niet noodzakelijk.

Alleen moet dan op de hijsband aangegeven worden dat deze alléén gebruikt wordt bij het trekken en dat deze niet gebruikt wordt bij het hijsen. Dat kan bijvoorbeeld met een label, sticker of andere aanduiding.

Verantwoordelijkheid keuringen

Materieelbeheer

• Keuringen worden uitgevoerd door materieelbeheer of een externe keuringspartij. 

• Bij de keuring van de arbeidsmiddelen (1x per jaar bij de periodieke keuring van de wagens, planning bij de materieelbeheer) worden alle arbeidsmiddelen uit de wagens gehaald en gekeurd door de materieelbeheer. De materieelbeheerder heeft ook lijsten waar alle arbeidsmiddelen van een wagen opstaan. 

• Voor de uitgifte van arbeidsmiddelen wordt dit arbeidsmiddel gekeurd door de materieelbeheer. 

Na keuring kan het arbeidsmiddel uitgegeven worden. 

Dit is de verantwoordelijkheid van de materieelbeheerder. 

Ontvanger  

• De ontvanger van het arbeidsmiddel controleert bij ontvangst of het arbeidsmiddel gelabeld en gekeurd is. Ongekeurde arbeidsmiddelen mogen niet in ontvangst worden genomen en dienen met een rood label weer geretourneerd te worden naar de materieelbeheerder.  

Dit is de verantwoordelijkheid van de ontvanger. 

Gebruiker 

• Voor het gebruik van het arbeidsmiddel door de werknemer / gebruiker, controleert de werknemer / gebruiker of het arbeidsmiddel geschikt is voor de uit te voeren werkzaamheden en of het arbeidsmiddel gekeurd en gelabeld is. Mocht het arbeidsmiddel niet meer gekeurd zijn, dan wordt aan het arbeidsmiddel een rood label gehangen (niet gebruiken) en ter keuring aangeboden aan de materieelbeheerder. Mocht het label ontbreken, dan kan een nieuw label opgevraagd worden bij de materieelbeheerder. Mocht de keuringssticker ontbreken, dan kan je altijd aan de materieelbeheerder vragen of een arbeidsmiddel gekeurd is. Mocht het goedgekeurd zijn dan ontvang je een nieuw keuringssticker. 

Dit is de verantwoordelijkheid van de gebruiker van het arbeidsmiddel. 

Controleur 

• Door verschillende werknemers (uitvoerders, projectleiders, directie, afdeling veiligheid, externe inspecteurs) worden regelmatig werkplekinspecties gehouden. Tijdens deze inspecties dienen steekproefsgewijs ook de te keuren arbeidsmiddelen gecontroleerd te worden. Voor niet gekeurde / gelabelde arbeidsmiddelen geldt hetzelfde als wat vermeldt is bij de gebruiker. 

Dit is de verantwoordelijkheid van de controleurs. 

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Zijn al onze arbeidsmiddelen gekeurd?
2. Wanneer heb ik de arbeidsmiddelen voor het laatst gecontroleerd?
3. Zijn al mijn meetmiddelen gekeurd?
4. Controleer ik altijd mijn arbeidsmiddel voordat ik hem gebruik?
5. Welke arbeidsmiddelen moeten gekeurd zijn?

Zorg voor je eigen veiligheid en die van anderen.

Mochten er naar aanleiding van deze Toolbox nog vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de afdeling veiligheid.

!! Werk veilig of werk niet !!